Een boek voor jonge kinderen (vanaf 5 jaar) over het onderwerp depressie. Een verhaal dat eerlijke en concrete taal verweeft in een verhaal waarin kinderen zich kunnen herkennen. Met aansluitend op het verhaal uitgebreide achtergrondinformatie van psychiater Pascal Sienaert. Zo verheldert hij de begrippen draagkracht en draaglast.

‘Alles hangt af van hoe je draagkracht zich verhoudt tot je draaglast.‘

Berenverzameling

De mama van Alex voelt zich niet meer vrolijk. Enthousiast reageren lukt niet meer. Zelfs haar berenverzameling kan haar niet opvrolijken. En de twee kneepjes in zijn hand die ‘Ik hou van je’ betekenen, zijn er niet meer nu mama zich zo voelt. Voor Alex is dit moeilijk te begrijpen en hij voelt zich teleurgesteld. In gesprek met zijn nichtje Annabel vertelt Alex zijn zorgen over zijn mama. De pastelkleurige illustraties zijn duidelijk en toegankelijk.

‘Haar glimlach lijkt wel een mislukte papieren vlinder die je in de prullenmand gooit.’

Eerlijke taal

Alex vertelt over een dokter die veel weet over denken en voelen. Dan wordt in goede kindertaal uitgelegd wat depressie is. En daarbij wordt het woord depressie ook genoemd. Waardevol vind ik dit omdat kinderen op deze manier kennisconcepten kunnen aanleggen rondom dit onderwerp. De uitleg die in het verhaal wordt gegeven kan een basis zijn om het gesprek met kinderen, op school of thuis, aan te gaan. Het ondersteunt bij het intunen op de taal van kinderen.

‘Met een depressie zie en hoor je de mensen en de dingen om je heen minder goed. Alsof er een dichte mist hangt en je watten in je oren hebt.’

Vossengif

Geïnspireerd op het verhaal van Pippi Langkous, zoekt Alex naar magische oplossingen. Hoe kan zijn mama weer vrolijk worden? De oma van Pippi nam één afgestreken lepel vossengif en bleef gewoon zitten toen het dakpannen regende. Deze magische oplossing zal kinderen aanspreken en tegelijkertijd geeft dit je de mogelijkheid om als begeleidende volwassene eerlijke informatie te geven.

Twee kneepjes en een vlinderglimlach

Het verhaal benadrukt depressie als een proces in de tijd. Alex hoopt elke keer dat het weer wat beter gaat met mama. Een woordgrapje over depressie benadrukt opnieuw de eerlijke complexiteit die gepaard gaat met depressie. Zo komt het woord ‘depressie’ een aantal keer terug. En dan zijn er op een dag met sneeuw opeens de twee kneepjes die mama in zijn hand geeft. En daar is ook een echte vlinderglimlach.

Een doosje sneeuw

Annabel vraagt aan Alex wanneer zijn mama voor het laatst blij was. ‘Toen het gesneeuwd had’. Alex denkt na over hoe hij sneeuw kan bewaren zodat mama altijd opgevrolijkt kan worden. En dan is er met kerst weer een mooie glimlach van mama. Dit keer terwijl ze geniet van marmelade: net als beertje Paddington. De uitdrukkingen op de gezichten laten ter illustratie mooi zien dat het weer wat beter gaat met mama. Mooi hoe de gevoelens worden uitgebeeld.

Erkennend cadeau

De afsluiting van het verhaal komt samen in een prachtig cadeau dat Alex voor zijn mama vindt: een sneeuw schudbol met beetje Paddington. Dit kan een stimulans zijn om met kinderen symboliek en erkenning samen te voegen in een cadeau of door iets te maken of iets te vinden wat bij hun dierbare past. Kinderen houden van doen en kunnen op deze manier de verbinding met bijvoorbeeld hun ouder benadrukken. En terwijl het verhaal vertelt dat ten aanzien hiermee iets niet opgelost kan worden, zorgt dit wel voor een fijn praktisch handvat om kinderen te begeleiden bij het verweven van wat ze meemaken in hun levensverhaal.

Brede basis

Na het verhaal staat er een lief gedichtje geschreven aan mama in het boek. En dan volgen er nog twee praktische handvatten om met kinderen in gesprek te raken en om eventueel een passende doe-opdracht te introduceren. Vanuit een brede basis kunnen alle kinderen betrokken worden bij het thema ‘je verdrietig voelen’. Een mooie starter om hierover met de klas, een kind of groepje kinderen in gesprek te gaan. Dit kan dan ook weer benadrukken dat je niet alleen bent met verdriet: er zijn meer kinderen die zich weleens verdrietig voelen.

Steun

Het tweede praktische handvat gaat in op de vraag: ‘Op wie kun jij steunen? ‘De illustratie bij deze vraag, benadrukt in beeld dat je op zoek mag gaan naar wie jou kan ondersteunen. Deze vraag en bijbehorende illustratie kunnen ook los ingezet worden voor een Gouden levensles over steun gevende mensen in de omgeving: een belangrijk onderdeel van veerkracht.  

Meer Pleister boeken

Het is fijn om te weten dat er meer Pleister-boeken zijn gemaakt met uiteenlopende onderwerpen, Zo komen ook autisme, pesten en het krijgen van een ongeluk aan bod. Neem zeker een kijkje op de site van Clavis. De boeken bevatten allemaal een verhaal, een spelletje en een versje of liedje op kindermaat. En ook een informatieve bijlage voor volwassenen.

Tips voor in de klas

• Een schudbol. Als aanvulling op het boek, kan het mooi zijn om met een kind een schudbol voor de ouder (of een andere dierbare die te maken heeft met depressie) te maken. Op internet zijn er verschillende instructies te vinden. Als figuurtje in de schudbol kun je voor een symbool kiezen dat bij een persoon past. Mooi om hier met een kind over na te denken. Soms vind je ook hele mooi schudbollen in de winkel. Ligt een beetje aan het seizoen.
• Papieren vlinder vouwen. De vlinder staat in dit verhaal symbool voor een lach van een dierbaar persoon. Het kan een mooie klassenactiviteit zijn om samen vlinders te vouwen. Bijvoorbeeld als steun voor iemand die het moeilijk heeft of te maken heeft met depressie.
• Steun gevende mensen. Naar aanleiding van de vraag in het boek, kun je de kinderen in jouw klas hier een tekening over laten maken. De illustratie in het boek dient als uitgangspunt en ook staat de opdracht die kunt uitwerken met de kinderen duidelijk beschreven. Laat de namen van deze mensen eventueel opschrijven in het Rouwpaspoort (bij het element dit ben ik, in het vakje ‘lieve mensen’).
• Link tussen thuis en school. Dit boek kan ook met een kind mee naar huis gaan. Misschien wordt het eerst in het gezin voorgelezen en biedt het daarna houvast voor op school. Mooi als een school dit onderwerp omarmt door ook boeken te hebben die aansluiten op dit onderwerp.