Toen ik pasgeleden een studiemiddag gaf op een school, nam ik uiteraard een ruime boekenselectie mee. Zelf vind ik er veel inspiratie in en ik gun het ook andere leerkrachten om onder andere in (kinder-)boeken richting en inspiratie te vinden om rouw en verlies te integreren in het onderwijs. Dit boek trok de aandacht. Ik snap het. Want wanneer je alleen al de voorkant ziet, wordt je het boek bijna ingetrokken. Het komt door het pakkende beeld van een meisje met een zware rots. Je wilt verder lezen, en vooral ook zien, hoe die rots een plek krijgt in het leven van het meisje. En wat dit betekent voor het meisje maar vooral ook voor jouw eigen leven.

Rotsen

Rotsen in allerlei soorten en maten. Wanneer je het boek openslaat, zie je deze rotsen die allemaal verschillend van vorm zijn. Wel zijn het overduidelijk zware stenen die ruimte innemen. En met kinderen inzoomen op deze illustraties voor het voorlezen, kan de metafoor die het boek geeft extra betekenis geven. Rotsen in allerlei soorten en maten. Wat zouden de rots betekenen in het leven van het meisje?

Onverwachts

Duidelijk is dat het meisje de rots die bij haar bezorgd wordt, niet zelf besteld heeft. Wel is het echt voor haar. Dit wordt benadrukt door haar naam die in de papieren van de bestelling staat.  De illustraties laten duidelijk de worsteling met het rotsblok zien. Er zit veel beweging in de illustraties die in grijstinten krachtig de tekst ondersteunen. Van het rotsblok af willen komen, werkt averechts. Dan komt het rotsblok vast te zitten.

Metafoor ontdekken

Hoe het meisje met het rotsblok probeert te leven, lijkt ons stap voor stap mee te nemen langs allerlei elementen die in een rouwproces voor kunnen komen. Terug naar het leven van voor de bezorging van het rotsblok zou het meisje het allerliefste willen. Er worden allerlei gedachten, gevoelens, wensen en ook reacties van mensen in de omgeving beschreven die voor herkenning kunnen zorgen wanneer kinderen (en volwassenen) persoonlijk verlies meemaken.

‘Ze wilde gewoon naar binnen, naar haar brooddeeg en het leven dat ze had voor de bel ging.‘

In de put

Een ravijn waar mensen spullen achterlaten waar ze vanaf willen. Dit lijkt het meisje een goed idee. Het is zo krachtig en metaforisch hoe de schrijfster in woord benadrukt hoe het soms kan voelen. Daar zit het meisje na een zwevende val, in de diepte van het ravijn. Kinderen vragen haar of ze dood is. Daarop antwoordt ze: ‘Volgens mij niet.’ Dan vragen de kinderen: ‘Zit je in de put?’. Een mooi haakje om met kinderen en jongeren te spreken over in de put zitten en of ze dit gevoel herkennen.

‘Zit je in de put?’

‘Ja,’ zei ze. ‘Dat wel.’

Ketting

Samen met een ketting van kinderen lukt kan het meisje uit de diepte te klimmen. Hier wordt benadrukt hoe belangrijk en steunend mensen in de omgeving kunnen zijn. Mooi om met kinderen na te denken over hun ketting van mensen kunnen helpen om uit de diepte van de put te komen.

Rots-rugzak

Het meisje ontdekt dat er heel veel mensen rotsen met zich meedragen. Eenieder op zijn eigen manier. Na een tip draagt ze de rots als een rugzak met zich mee. Ze heeft haar handen vrij en kan weer meer zien dan alleen het rotsblok. De illustratie van het meisje met de rots-rugzak laat in beeld de symbolische bagage die we met ons meedragen mooi zien. Bovendien past dit beeld treffend bij de rugzak-metafoor die veel gebruikt wordt wanneer we het hebben over het meedragen van levens-veranderende gebeurtenissen.

Thuis

Het meisje ziet uiteindelijk een huis dat op haar huis lijkt. En het is ook haar huis. Het lukt haar om het rotsblok door de deuropening te krijgen: net aan. Het deeg stond er zelfs nog. Samen met kinderen kun je erover nadenken wat dit betekent. Wat zegt dit over de tijd dat het meisje met haar rotsblok op weg was. Ook het eindbeeld kan centraal staan in een gesprek.

Symbool-denken

Er zijn zoveel zinnen met een diepere betekenis die ik hier neer zou willen zetten. Maar ik zou je vooral willen uitnodigen om zelf op zoek te gaan naar jouw mooiste zinnen in het boek. Zowel in de woorden en zinnen als in de illustraties kan de lezer eigen herkenningspunten vinden. Ook de kinderen in jouw klas dragen symbolische rotsen met zich mee. Het eindbeeld kun je centraal zetten en stil staan bij het gevoel van het meisje. Ook nadenken over de vraag: ‘Hoe is het voor het meisje om de rots achter zich te hebben?’ kan mooie connecties leggen met meer leren over rouw en verdriet.

Verdriet

Dit boek is prachtig voor kinderen, jongeren en volwassenen. Ik geef zelf graag een erkennend boek-cadeau aan iemand die persoonlijk verlies meemaakt en daar is dit een geweldig boek voor. Dit boek biedt een brede invalshoek ten aanzien van ingrijpende gebeurtenissen. Er wordt niet benoemd wat er is gebeurd: waarom de rots bij het meisje bezorgd is. Daardoor kan dit boek voor veel kinderen in een aanhaakmoment voorzien. En voor alle mensen die houden van boeken die verdriet bespreekbaar maken en in beeld brengen: dit boek mag niet in je collectie ontbreken!

Tips voor in de klas

• Jouw eigen rots. Je kunt kinderen een eigen rots laten beschrijven. Of een eigen rots-vorm laten knippen uit papier. Willen ze met elkaar delen wat zij met zich meedragen. Maak er eventueel een groepswerk van en bespreek met elkaar welke ervaringen als een rots kunnen voelen.
• Ritueel. Dit verhaal kan heel mooi worden voorgelezen als onderdeel van een ritueel. Geef de kinderen als versterker allemaal een kleine kei mee (symbool voor rots). Ze mogen deze bij zich dragen en leren hierdoor dat ook verdrietige gebeurtenissen bij het leven horen.
• Beleef-vragen. Een aantal vragen kunnen dieper ingaan op het verhaal. Ik geef een aantal suggesties:
• Waarom zijn de rotsen op de beginpagina verschillend?
• Wat zou het kunnen betekenen dat de rots zo plotseling bij het meisje wordt bezorgd?
• Wat maakt dat het rotsblok soms zwaarder voelt?
• Hoe is het voor het meisje om te zien dat er meer mensen met een rotsblok zijn?
• Zijn er in de klas ook kinderen met een rotsblok? Eventueel kunnen kinderen hier iets over delen.
• Eindbeeld. Waar denk je aan als je het laatste beeld van dit boek ziet? Maak eventueel een kopie van deze afbeelding en schrijf de antwoorden van de kinderen er in kleur omheen. Dit kan in de klas opgehangen worden.
• Krachtzinnen voor het meisje. Je kunt het verhaal even pauzeren wanneer het meisje in de diepte zit. Welke helpende gedachten zouden het meisje kunnen ondersteunen. Je kunt ook het spel met helpende gedachten hierbij kunnen gebruiken.