Vuurvliegjes, Maya Onodera

Weet je wat zo mooi is aan steeds meer boeken rondom een bepaald thema binnen rouw en verlies? Dat je kunt kiezen wat in een bepaalde situatie past, of bij de groep aan wie je een boek voorleest. Inmiddels groeit mijn collectie en denk ik graag met mensen mee wat passend is qua tekst, sfeer en symboliek. Dit boek gaat over het verlies van een opa en hoe het is om hem te moeten missen. Vragen stellen, herinnerdingen, een plek om naar toe te gaan en continuing bonds: dit komt allemaal aan bod. Geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar (groep 2).  

Het verhaal

De opa van Felix gaat dood. Opa wordt begraven en Felix gaat voor het hondje Laila zorgen. In een dinosaurusdoosje zitten allemaal herinnerdingen, waaronder een metalen insect. Felix vindt het prachtig. Zou opa het zelf geknutseld hebben? Wanneer Laila wegloopt, vindt Felix haar weer op het kerkhof. Daar komt hij erachter dat vuurvliegjes een speciale betekenis hebben in het levensverhaal van opa.

Vuurvliegjes

Een oude vriend van opa vertelt aan Felix dat ze vroeger vuurvliegjes verzamelden. Op een dag zagen ze een grote bol en ze gingen die achterna: over de poorten van de begraafplaats. Ook vertelt hij over een oude Oosterse legende die zei dat lichtbollen en vuurvliegjes eigenlijk de zielen van overledenen zijn.

‘Is opa een vuurvliegje geworden?’

‘Dat weet ik niet. Wat denk jij.’

Symboliek

De duidelijke en frisse tekeningen nemen kinderen mee in het verhaal. De vuurvliegjes vormen de rode draad in het verhaal. De vragen die Felix stelt, kunnen ook kinderen in jouw klas prikkelen om vragen te stellen ten aanzien van de dood. Bovendien benadrukt dit boek dat het vertellen van verhalen belangrijk en troostend is. Felix kan in het verhaal kracht halen uit een plek om naar toe te gaan. Interessant om met de kinderen in je klas te bespreken of zij ook zo’n herinner-plek hebben.

‘En nu, altijd als we vuurvliegjes zien, dan denken we samen even aan opa.’

Tips voor in de klas

Dit boek leent zich voor gesprekken, het open benaderen van de dood en afscheid. ruimte voor het stellen van vragen en wellicht ook wel voor het verder uitdiepen van het thema ‘Vuurvliegjes’ en de mogelijkheid om hier symbolische waarde aan toe te kennen. Ik zal een aantal suggesties geven voor het starten van een gesprek, zet interessante vuurvliegjes-weetjes onder elkaar en geef suggesties voor creatieve werkvormen.

Gespreksstarters

• Aan wie zou jij willen denken als je vuurvliegjes ziet?
• Waarom zouden mensen vuurvliegjes verzamelen, zoals de opa van Felix?
• Wanneer denk jij aan een speciaal iemand?
• In welke vorm zou jij de vuurvliegjes willen laten vliegen?
• Is er een speciale plek waar jij weleens naar toe gaat om te herinneren en te herdenken? Zo ja welke.

Weetjes over vuurvliegjes

Veel kinderen zullen het interessant vinden om meer te weten over vuurvliegjes. In het boek wordt de Oosterse legende aangestipt. Het ene kind zal hier meer door aangesproken worden dan het andere. Feitjes opzoeken over vuurvliegjes kan een leuke opdracht zijn. Dit neemt niet weg dat kinderen symbolische waarde aan vuurvliegjes toe kunnen voegen. Maar vaak zorgt een afwisseling tussen feiten en de eigen wereld die aan een symbool gekoppeld kan worden voor een fijne combinatie. Ook kun je op zo’n manier de meeste kinderen betrekken. Ik zet een aantal weetjes onder elkaar.

• Vuurvliegjes worden ook wel bliksembeestjes of glimwormen genoemd.
• Het zijn eigenlijk geen vliegen. Vuurvliegjes maken deel uit van de keverfamilie.
• Ze komen tevoorschijn in de zomer wanneer de schemering begint.
• Ze zijn ongeveer 1 centimeter groot.
• Ze geven licht zodat mannetjes en vrouwtjes elkaar kunnen vinden.
• Alleen de mannetjes kunnen vliegen.
• Vuurvliegjes zijn vooral in de zomermaanden te zien.

Doen

Wanneer een kind in de klas een dierbare verliest en je kiest ervoor om dit boek voor te lezen, off je hebt dit boek al eerder voorgelezen, dan zou je de vuurvliegjes in troost en herinnering centraal kunnen stellen. Je maakt van het vuurvliegje een symbool en kunt dit door de kinderen laten laden met herinneringen, wensen en verbinding.

• 

• 

• Individuele activiteit. Neem een lege glazen pot en laat het kind op vuurvliegjes fijne herinneringen of de naam van de overleden dierbare schrijven. Mooi als het lichtgevende deel van het vuurvliegje goed naar voren komt, eventueel kan met markerpennen het vuurvliegje verder versierd worden. Gebruik eventueel de download met vuurvliegjes.
• Groepsactiviteit. Laat elk kind een vuurvliegje maken. En maak een slinger van een lichstnoer met daaraan vast de vuurvliegjes waar kinderen namen op hebben geschreven. Mooi in een herinneringshoek, of in een vast Koesterhoekje op school. Hiervoor kun je het grote vuurvliegje gebruiken in de download.