Dit boek over de man die alleen eet, biedt een warm verhaal over vriendschap. Om in gesprek te komen over eenzaamheid, herinneringen en een band die blijft bestaan over de grenzen van leven en dood. In deze boekbeschrijving licht ik een elementen uit het boek uit en geef ik tips voor in de klas.

Vlinder

De eerste illustratie op de voorkant van dit prentenboek is direct treffend. Wanneer je inzoomt op de gevoelens die de hoofdpersonen laten zien, kan dit een prachtige starter zijn voor een kringgesprek. Wat kunnen de kinderen zien aan de gezichtsuitdrukkingen van de oude man en het meisje? De illustraties van Hilde Groven zijn aansprekend en mooi van kleur. En echt prachtig hoe de vlinder als verbindend element consequent terugkomt in de illustraties.

Eenzaamheid

Emily ziet elke ochtend een oude man in het café zitten. Hij eet helemaal alleen. Emily kijkt naar de man en ziet hoe traag, niet afgeleid door telefoon en krant, hij eet. Er wordt een prachtige metafoor aan zijn bewegingen toegevoegd. Namelijk die van een vlinder die zachtjes fladdert. Deze metafoor wordt in beeld mooi weergegeven op de volgende bladzijde.

‘Het is alsof ze naar een vlinder op een blad staart, die zachtjes zijn vleugels opent en sluit.’

Herinneringen

De man zit de volgende dag niet aan het tafeltje waar Emily hem zou verwachten. Ze denkt dat hij is gestorven. Vul deze zien eventueel aan met doodgegaan, dit kan voor jonge kinderen concreter en duidelijker zijn. Maar dan is hij de volgende dag weer op zijn vertrouwde plek. Emily vertelt hem dat ze dacht dat hij dood was. Haar uitroep sluit zo mooi aan op de communicatiestijl van jonge kinderen: de leeftijdsgroep die naar alle waarschijnlijkheid naar dit verhaal zullen luisteren.

‘Ik dacht dat u dood was!’ roept Emily.

Herinneren en herdenken

Dan volgt er een warm verhaal over herinneringen en herdenken op speciale dagen. Waar Emily eerst nog dacht dat de man wel erg eenzaam en verdrietig zou zijn, blijkt dat hij samen is met zijn overleden vrouw in herinnering. Een prachtige benadrukking van de voortdurende band met een overleden dierbare: continuïng bonds. Emily reist een beetje mee over de levenslijn van de man: hij vertelt haar over mooie momenten met zijn vrouw.

Vertraging

Er zit een mooie levensles verstopt in de reden van het langzaam eten van de man. Emily komt erachter waarom hij de tijd neemt voor zijn eten en hij benoemt dat ze zijn geheim kent. Mooi om op dit moment in het verhaal een terugkoppeling te maken naar de titel van het boek. Want eet de man echt alleen? Sommige kinderen zullen deze vraag feitelijk beantwoorden en gaan op wat ze zien. Hij zit toch alleen aan tafeltje?! Er zullen ook kinderen zijn die het symbolische aspect van deze verhaallijn oppakken. Geen goed of fout, wel een mooie observatie voor jou als leerkracht.

Verhalen

Een aantal weken lang gaat Emily elke keer langs het café om meer verhalen te horen. Maar op een dag zit de oude man niet meer in het café. Wanneer Emily in het café navraagt waar de oude man is, hoort ze dat hij is overleden. Vul ook deze zin eventueel weer aan met ‘hij is doodgegaan’. En met een waardevolle envelop die Emily krijgt, sluit het verhaal met een prachtig gedicht af. Een gedicht dat voor eenieder van waarde kan zijn en de voortdurende band met een overleden dierbare benadrukt.

Thema’s

Dit verhaal kan op allerlei momenten worden voorgelezen in de onderbouw en middenbouw van de basisschool. Een stimulans voor een open sfeer om te praten over de dood, het koesteren van mooie momenten, herinneren en herdenken, het anders leren vasthouden van een overleden dierbare, oprechte aandacht van de ander: zoveel mooie thema’s die met behulp van dit boek ter sprake kunnen komen. Een boek voor glinsterende gouden tranen!

Tips voor in de klas.

• Gevoelens. De uitdrukkingen van Emily en de oude man zijn mooi weergegeven in de illustraties. Het kan waardevol zijn om met de kinderen stil te staan bij de diversiteit van de uitdrukkingen en dat dit niet altijd hoeft te zijn wat je denkt. Speel het spelletje ‘de gevoelens-afstandsbediening’. Maak eerst een lijst met gevoelens die in het boek voorbij komen en pak er daarna een echte afstandsbediening bij. Druk op een knopje en noem er een gevoel bij. De kinderen laten dit zien in gezichtsuitdrukking en lichaamstaal.
• Symbolen. Stel je voor dat niet een vlinder op alle bladzijden had gestaan in dit verhaal. Welk symbool zou er dan voor in de plaats kunnen komen. Een fijne vraag om het symbooldenken te stimuleren.
• Gedicht. Van wie zou jij graag het gedichtje krijgen, dat Emily van meneer Wilson kreeg. Laat een kind dit eventueel opschrijven en er een andere naam onder schrijven. Benadruk dat dit niet echt is, maar dat het wel heel fijn kan zijn om hierover de denken. Dit gedicht kan ook een plek krijgen in het Rouwpaspoort.